Kunst & Cultuur uitstap naar WIELS: Risquons-tout

 WIELS: RISQUONS-TOUT

We kunnen niet samen naar de tentoonstelling gaan, maar elk afzonderlijk kan u wel gaan kijken naar de tentoonstelling Riquons-Tout die nog loopt tot 10 januari. Het is er veilig, zelfs op de drukste momenten met een uitverkocht tijdsslot was er voldoende ruimte om afstand te houden.

https://www.wiels.org/nl/exhibitions/risquons-tout

Met een titel als Risquons-tout verwachtte ik een gedurfde tentoonstelling die me mee smokkelt over de grens van het museale want de naam verwijst naar een dorp aan de grens langswaar een beruchte smokkelroute liep. Maar dat valt tegen, de hele tentoonstelling is voorspelbaar en weinig inventief. Dat is een kritiek op de titel, want de tentoongestelde werken zijn een verademing in tijden waar cultuur schaars is. 

Hieronder staan een paar teasers:

Ik heb de gewoonte om op de 3de verdieping te beginnen en naar beneden af te dalen doorheen de tentoonstellingen. Hier beginnen we met de kleurige werken van Shezad Dawood: (uit de bezoekersgids) 

De schilderijen op vintage stoffen citeren de architectonische vormen van Islam in een palet dat zelden wordt gebruikt in architectuur, waarbij de nacht als dag wordt afgebeeld, en vice versa. Ook de keramische vazen herinneren aan de bouwvormen van Islam. Hun afwisseling van inheemse en niet-inheemse bloemen roepen Islams gedetailleerde beplantingsschema op, bedacht in een holistische benadering van de architectuur, gelijkend aan die van de Bengaalse dichter Rabindranath Tagore.

In deze foto kan je een detail van het borduurwerk zien, het toont hoe verschillende culturen en technieken gecombineerd zijn in een hedendaagse visie op kunst.

We skippen een paar ruimtes (ik ga niet alles bespreken) en komen in een open cinema met drie schermen waarop Isaac Julien's 'Lina Bo Bardi' 2019 te zien is, een film over moderne architectuur en Brazilië's antwoord op kolonialisme. Met films van gemakkelijk een half uur elk is het goed om voldoende tijd te voorzien, ik ben meestal heel ongeduldig en ga liever twee keer naar de dezelfde tentoonstelling dan een uur op dezelfde verdieping te blijven. Maar dat maakt het juist zo eigen aan video kunst: het is een ontoegankelijk medium is, mensen willen niet een half uur stilstaan. Uit respect voor de kunstenaar heb ik gewacht en de films uitgekeken. 

Dit is het werk van Peter Buggenhout, The Blind Leading the Blind verwijst natuurlijk naar Bruegel's schilderij. Een leuk weetje is dat Peter Buggenhout en Berlinde De Bruyckere een artiesten koppel zijn, en ook al is zijn werk op zich staand en niet het product an beide kunstenaars; de sculptuur kan zich niet ontdoen van de gemeenschappelijke kenmerken met Berlinde's werk: een neerslachtige zwaarte verstoken van levensvreugde. 

Na een stijle klim op Pontormo's ladder kom je in een ruimte volledig ingericht door AMVK met verschillende digitale prints op panelen en een ruimte die doet denken aan de lodge van David Lynch, maar dan anders. Hier speelt een film die geen film is, maar een digitaal werk met verschillende beelden geprojecteerd op een scherm en voorzien van heel verschillende soorten muziek. Ook hier heb ik uit respect voor de kunstenaar de tijd genomen om te kijken. Anne-Mie Van Kerckhoven maakte deze animatiefilm met werken van 1977 tot nu, en het is een genereus werk dat visueel enorm geeft zonder daar veel voor terug te vragen.

Het werk van Lise Duclaux ontsnapt aan een klassieke categorie, het schrijven in de ruimte, tekenen op de ramen, verzamelen om weg te geven en het traceren van de reizen van planten. Haar werk is poëtisch en verzorgend op een manier die heel persoonlijk is. 

Als je aan touw denkt zal je niet snel dit soort beeld voor ogen hebben, het is een kleine sculptuur die een beetje 'knullig' in de ruimte staat. Ze is gemaakt door Bernd Lohaus in 1968, zonder titel. Wie het andere werk van Bernd Lohaus kent zal misschien de link leggen naar scheepstouwen, loodsen en de grote hardhouten balken waarop boten te water werden gelaten. Hier in het WIELS is het touw ver van huis, nergens aan vastgeknoopt en op zichzelf staand.

Wandelen we verder, de trap af, dan komen we bij het werk Sushan Kinoshita, en hier zegt de gids:

Bij het produceren van een catwalk-achtige structuur, gemaakt van afgedankte sportvloeren, putte Suchan Kinoshita Suchan Kinoshita uit haar achtergrond in muziek en theater. Geïnspireerd door het traditionele Japanse Nō-theater en diens typerende loopbrug naar het podium, creëert Kinoshita een tussenruimte, gelijkend op een brug of een oversteekplaats. Zonder dat er publiek aanwezig was, werden performers uitgenodigd om de oversteek te verkennen en zich tot objecten te verhouden, terwijl hun bewegingen door verschillende types camera’s werden vastgelegd. Wat overblijft is een spookbeeld volhardend in een onbestemde tijd en ruimte.

 

 

Hierbij gebruikt Sushan Kinoshita een afbeelding van Claude Cahun, op de foto zien we hoe hun partner Marcel Moore gaat wandelen met een kat aan de leiband. De foto maakt onderdeel uit van een combinatie voorwerpen, een soort leiband gemaakt van een kapotte boekentas, een wandelstok, een hoek van een houten deur. Voor de bezoeker is het niet duidelijk waarom Sushan Kinoshita hier een beeld van Claude Cahun heeft toegevoegd, maar wat wel belangrijk is, is dat de vrouw in de foto samen was met Claude Cahun, en dat ze zijn opgepakt door de nazi's vanwege hun 'anders zijn' als lesbisch koppel, vanwege hun genderneutrale houding, hun surrealistische kunst en actieve rol in het verzet (je kan dit op wikipedia nalezen) met als gevolg dat Claude Cahun in 1954 sterft door haar verzwakte gezondheid en in 1972 pleegt de weduwe Marcel Moore zelfdoding. Als bezoeker weet je dit allemaal niet, en wandel je voorbij aan een 'grappige' foto in Sushan Kinoshita's werk.

In 2020 in een instituut als WIELS en in een tentoonstelling met de naam Risquons-tout is dit een vreemde, gevoelloze actie,  als er beelden gebruikt worden die een aanklacht zijn, dan staat het doorgaans vermeld op de labels of in de bezoekersgids, maar hier niet. Sushan zwijgt over privileges of fascisme, ze zwijgt over het werk van Claude Cahun en Marcel Moore, en ze zegt niets over hun tragisch lot.

Om toch op een lichte noot te eindigen, doorheen de tentoonstelling hangt de geur van versgebakken brood. Dit is een onzichtbaar werk van Ghislaine Leung, een werk met variabele dimensies in de ruimte en dat geheel subjectief geïnterpreteerd mag worden.

https://www.wiels.org/nl/exhibitions/risquons-tout

De bezoekersgids kan u downloaden via de website van WIELS.